फूड पार्क म्हणजे काय?

मेगा फूड पार्क योजना काय आहे? मेगा फूड पार्क योजना हिंदीमध्ये | मेगा फूड पार्कचे उद्दिष्ट आणि फायदे

हरितक्रांतीनंतर भारतातील कृषी उत्पादनात सर्वच प्रकारे वाढ झाली आहे आणि त्यासाठी साठवणूक आणि प्रक्रियेची गरज समजून मेगा फूड पार्क योजना सुरू करण्यात आली आहे. आपला देश हा कृषीप्रधान देश आहे, येथील निम्म्याहून अधिक लोकसंख्या शेतीतून आपला उदरनिर्वाह चालवते. अशा परिस्थितीत पिकांना रास्त भाव न मिळाल्यास आर्थिक जीवनावर खूप वाईट परिणाम होईल, हे लक्षात घेऊन केंद्र सरकारने मेगा फूड पार्क योजना सुरू केले आहे. या मेगा फूड पार्कमध्ये शेतकऱ्यांनी पिकवलेले पीक साठवले जाते आणि ते बाजारातही नेले जाते. त्यामुळे सर्व शेतकऱ्यांना त्यांच्या पिकांना योग्य व रास्त भाव मिळतो. मेगा फूड पार्क योजना 2022 याशी संबंधित प्रत्येक प्रकारची माहिती या लेखात तपशीलवार सांगितली आहे, अधिक माहितीसाठी ती पूर्णपणे वाचा. ,हे देखील वाचा- (नोंदणी) दीनदयाल उपाध्याय ग्रामीण कौशल्य योजना: पंडित दिनदयाल योजना फॉर्म)

Table of Contents

मेगा फूड पार्क योजना 2022

शेतकर्‍यांच्या पिकांची योग्य निगा राखून त्यांना रास्त भाव मिळावा या उद्देशाने केंद्र सरकारने 2008 मध्ये भारतात मेगा फूड पार्क योजना सुरू केली होती. त्यानंतर मंत्रालयाने देशभरात 42 फूड पार्क सुरू करण्याचे उद्दिष्ट ठेवले होते आणि सध्या केवळ 22 मेगा फूड पार्क सुरू आहेत. यासोबतच केंद्रीय अन्न प्रक्रिया उद्योग राज्यमंत्री प्रल्हाद सिंह पटेल यांनी ही माहिती शेअर केली आहे की, आता देशात ३८ मेगा फूड पार्क मंजूर करण्यात आले आहेत. मेगा फूड पार्क योजना त्याअंतर्गत या उद्यानांच्या उभारणीचे काम लवकरच सुरू करण्यात येणार आहे. ,तसेच वाचा – (नोंदणी) PM-WANI योजना: PM मोफत WIFI योजना, ऑनलाइन नोंदणी)

मेगा फूड पार्क हा एक खूप मोठा प्लांट आहे, जो 20 ते 50 एकरांमध्ये पसरलेला आहे. एवढ्या मोठ्या क्षेत्रफळामुळे सरकारला प्लांट बांधण्यासाठी नेहमीच अडचणींचा सामना करावा लागतो, कारण वाहतुकीच्या साधनांसाठी जवळच रेल्वे, विमानतळ, राष्ट्रीय मार्ग असणे आवश्यक असते. मेगा फूड पार्क योजना 2022 त्याखाली बांधलेल्या झाडांमध्ये पिके, फळे, भाजीपाला साठवण्यासाठी सर्व प्रकारची व्यवस्था आहे. ,हेही वाचा- पीएम किसान सन्मान निधी सुधारणा 2022: पीएम किसान सुधारणा अपडेट)

पीएम मोदी योजना

मेगा फूड पार्क योजनेचा आढावा

योजनेचे नाव	मेगा फूड पार्क योजना
सुरू केले होते	केंद्र सरकारकडून
वर्ष	2022 मध्ये
लाभार्थी	देशातील सर्व शेतकरी
अर्ज प्रक्रिया	———
वस्तुनिष्ठ	कृषी उत्पादनांची साठवण आणि प्रक्रिया
फायदा	पिकांची योग्य देखभाल आणि रास्त भाव
श्रेणी	केंद्र सरकारच्या योजना
अधिकृत संकेतस्थळ	———–

मेगा फूड पार्क योजनेचे उद्दिष्ट 2022

शेतकऱ्यांच्या पिकांची योग्य निगा राखण्यासाठी केंद्र सरकारने डॉ मेगा फूड पार्क योजना अंतर्गत मेगा फूड पार्क तयार केले आहेत. ज्यांचे एकमेव उद्दिष्ट शेतकर्‍यांना त्यांच्या पिकांची योग्य किंमत मिळवून देणे आणि त्यांच्या पिकांचे कोणत्याही प्रकारचे नुकसान होणार नाही याची खात्री करणे हे आहे. एकाच वेळी मेगा फूड पार्क योजना 2022 या अंतर्गत शेतकऱ्यांची पिके सुरक्षितपणे बाजारपेठेत पोहोचतील आणि त्यांचे उत्पन्न वाढेल याची खात्री केली जाते. याशिवाय मेगा फूड पार्कच्या माध्यमातून ग्रामीण भागात रोजगाराच्या नव्या संधीही उपलब्ध होणार आहेत. मेगा फूड पार्कमधील उत्पादनांच्या साठवणुकीची व्यवस्था प्रत्येक प्रकारे चांगली ठेवली जावी यासाठी केंद्र सरकार सर्वतोपरी प्रयत्न करत आहे, जेणेकरून शेतकऱ्यांना त्यांच्या प्रक्रिया कराच्या दरात वाढ झाल्यामुळे अधिक फायदा मिळू शकेल. ,तसेच वाचा- (PMAY) प्रधानमंत्री आवास योजना 2022: ऑनलाइन अर्ज, आवास योजना ऑनलाइन फॉर्म)

मेगा फूड पार्क योजनेच्या कामाची पद्धत

मेगा फूड पार्क योजना 2022 भारत सरकारने सुरू केले आहे, ज्याची काम करण्याची पद्धत शेतकऱ्यांची सोय लक्षात घेऊन अतिशय सोपी करण्यात आली आहे. ही योजना सर्वसमावेशक विकासावर आधारित आहे म्हणजे शेतकरी+उद्योग+ग्राहक. या योजनेद्वारे लाभार्थी शेतकरी आपला कृषी माल थेट नवीन अन्न उत्पादने तयार करणाऱ्या औद्योगिक घटकांना विकू शकतात. केंद्र सरकारने सुरू केले मेगा फूड पार्क योजना याअंतर्गत शेतापासून ते मेगा फूड पार्कपर्यंत आणि फूड पार्कपासून बाजारपेठेपर्यंत कृषी उत्पादनांचा थेट संपर्क प्रस्थापित केला जातो. या योजनेचे प्राथमिक उद्दिष्ट कृषी व बागायती पिकांचे दीर्घ कालावधीसाठी जतन करण्यासाठी साठवणूक, प्राथमिक प्रक्रिया, शीतगृह, केंद्रीय प्रक्रिया इत्यादी सुविधा उपलब्ध करून देणे हा आहे. यासोबतच शेतकरी आणि देशाच्या कृषी अर्थव्यवस्थेला बळकटी देण्यासाठी या योजनेद्वारे योग्य बाजारपेठेची सुविधा उपलब्ध करून दिली जाते.

मेगा फूड पार्क विकसित करण्याचा खर्च

मेगा फूड पार्क योजनेंतर्गत, विविध कंपन्यांच्या गुंतवणुकीसह 250 कोटी ते 500 कोटी रुपयांपर्यंतचे मेगा फूड पार्क विकसित करण्यासाठी केंद्र सरकारकडून 50 कोटी रुपयांपर्यंतचे बजेट दिले जाते. शासनामार्फत फूड पार्क विकसित करण्यासाठी, 20 एकर ते 25 एकर एवढी जमीन आवश्यक आहे, जिथे सर्व प्रकारच्या रहदारी, जसे की:- रोडवे, रेल्वे आणि एअरवेज सुविधा उपलब्ध आहेत.

मेगा फूड पार्क योजनेंतर्गत रोजगाराच्या संधी उपलब्ध आहेत

भारत सरकारने सुरू केले मेगा फूड पार्क योजना 2022 याअंतर्गत लाखो शेतकरी आणि तरुण नागरिकांना रोजगाराच्या संधी मिळणार आहेत. या योजनेंतर्गत विकसित फूड पार्कच्या माध्यमातून २५ हजार शेतकरी आणि ५ हजार नागरिकांना प्रत्यक्ष व अप्रत्यक्ष रोजगार उपलब्ध करून देण्याची तरतूद आहे. यासोबतच मेगा फूड पार्कच्या पूर्ण विकासावर रोजगाराची क्षमता अवलंबून आहे. या योजनेअंतर्गत, इच्छुक उमेदवार रोजगार मिळविण्यासाठी ऑनलाइन किंवा ऑफलाइन माध्यमातून अर्ज करू शकतात. ऑनलाइन अर्ज करण्यासाठी, उमेदवारांना फूड पार्कच्या अधिकृत वेबसाइटद्वारे अर्ज करावा लागेल आणि ऑफलाइन अर्ज करण्यासाठी, उमेदवारांना त्यांच्या जवळच्या फूड पार्कमध्ये जावे लागेल आणि त्यांच्या पात्रतेनुसार अर्ज करावा लागेल.

मेगा फूड पार्क योजना 2022 शी संबंधित प्रमुख आव्हाने

केंद्र सरकारने सुरू केले मेगा फूड पार्क योजना या योजनेंतर्गत मेगा फूड पार्क उभारण्यासाठी सरकारसमोर विविध आव्हाने आहेत. भारत सरकारसमोरील काही विविध आव्हाने पुढीलप्रमाणे आहेत:-

सरकारला मेगा फूड पार्क स्थापनेसाठी, 20 एकर ते 50 एकर जमीन आवश्यक आहे, जी चांगल्या ठिकाणी मिळणे कठीण आहे.
फूड पार्कच्या आजूबाजूला वाहतुकीची विविध साधने असावीत, जसे की:- राष्ट्रीय महामार्ग, रेल्वे आणि विमानतळ सुविधा, पण अशी जागा शोधणे सोपे नाही.
सध्याही देशातील शेतकरी आपल्या शेतमालाच्या विक्रीसाठी फूड पार्कऐवजी धान्य बाजार आणि सहकारी संस्थांना प्राधान्य देतात.
यामुळे, मेगा फूड पार्ककडे कृषी उत्पादने आकर्षित करणे आणि त्यांचे एकत्रीकरण करणे हे सरकारसाठी आव्हान आहे.
मेगा फूड पार्क योजनेंतर्गत जागतिक स्तरावरील कंपन्यांना सामावून घेणे, त्यांची गुंतवणूक करणे हे केंद्र सरकारचे उद्दिष्ट होते, परंतु ते थोडे कमी उत्पादक ठरले.

टीप:- भारत सरकारने सुरू केले मेगा फूड पार्क योजना या अंतर्गत, मेगा फूड पार्कच्या उभारणीत येणाऱ्या अडचणी सोडवण्यासाठी केंद्रीय अन्न प्रक्रिया उद्योग मंत्रालयामार्फत शक्य ते सर्व काम केले जात आहे, ज्यामुळे परदेशी गुंतवणूकदार आकर्षित होतील, शेतकऱ्यांना फायदा होईल आणि लाखो रोजगाराच्या संधी निर्माण होतील. .

भारतातील मेगा फूड पार्क

श्रीनी मेगा फूड पार्क, चित्तूर, आंध्र प्रदेश राज्यातील.
नॉर्थ ईस्ट मेगा फूड पार्क, नलबारी, आसाम राज्यातील.
इंडस बेस्ट मेगा फूड पार्क, रायपूर, छत्तीसगड राज्यातील.
क्रेमिका मेगा फूड पार्क, उना, हिमाचल प्रदेश.
इंटिग्रेटेड मेगा फूड पार्क, तुमकूर, कर्नाटक राज्यातील.
इंडस मेगा फूड पार्क, खरगोन, मध्य प्रदेश राज्यातील.
अवंती मेगा फूड पार्क, देवास, मध्य प्रदेश राज्यातील.
पैठण मेगा फूड पार्क, औरंगाबाद, महाराष्ट्र.
सातारा मेगा फूड पार्क, सातारा, महाराष्ट्र राज्यातील.
झोरम मेगा फूड पार्क, कोलासिब, मिझोराम राज्यातील.
एमआयटीएस मेगा फूड पार्क, रायगड, ओडिशा राज्यातील.
आंतरराष्ट्रीय मेगा फूड पार्क, फाजिल्का, पंजाब.
सुखजीत मेगा फूड पार्क, कपूरथला, पंजाब.
ग्रीनटेक मेगा फूड पार्क, अजमेर, राजस्थान राज्यातील.
त्रिपुरा मेगा फूड पार्क, पश्चिम त्रिपुरा, त्रिपुरा राज्यातील.
स्मार्ट ऍग्रो मेगा फूड पार्क, निजामाबाद, तेलंगणा राज्यातील.
पतंजली फूड अँड हर्बल पार्क, हरिद्वार, उत्तराखंड राज्यातील.
हिमालयन मेगा फूड पार्क, उधम सिंग नगर, उत्तराखंड राज्यातील.
जंगीपूर बंगाल मेगा फूड पार्क, मुर्शिदाबाद, पश्चिम बंगाल राज्यातील.
गोदावरी मेगा एक्वा पार्क, पश्चिम गोदावरी, आंध्र प्रदेश राज्यातील.
केरळ इंडस्ट्रियल इन्फ्रास्ट्रक्चर डेव्हलपमेंट कॉर्पोरेशन मेगा फूड पार्क, पलक्कड, केरळ राज्य येथे.

मेगा फूड पार्क योजनेचे फायदे आणि वैशिष्ट्ये

शेतकऱ्यांच्या पिकांचे उत्पादन आणि साठवणूक सुनिश्चित करण्याच्या उद्देशाने केंद्र सरकारने दि मेगा फूड पार्क योजना 2022 सुरू केले आहे.
पिकाचे उत्पादन झाल्यानंतर ते कोठे साठवायचे, असा पेच शेतकऱ्यांसमोर असायचा. यावर उपाय म्हणून केंद्र सरकारने मेगा फूड पार्कची निर्मिती केली आहे.
या फूड पार्कच्या मदतीने शेतकरी त्यांची पिके अधिक काळ सुरक्षित ठेवू शकतील, ज्यामुळे त्यांना अधिक नफा मिळू शकेल.
खूप जास्त उत्पादित फळे आणि भाज्या लवकर सडण्याच्या मार्गावर आहेत, अशा परिस्थितीत त्यांचा संग्रह करणे अधिक आवश्यक आहे, म्हणूनच फूड पार्क हा एक चांगला पर्याय सिद्ध होत आहे.
या मेगा फूड पार्कमध्ये शेतकऱ्यांनी उत्पादित केलेल्या पिकांची साठवणूक करण्यासाठी केंद्र सरकारने अतिशय चांगली व्यवस्था केली आहे.
मेगा फूड पार्क योजना 2022 या अंतर्गत शेतकऱ्यांची पिके सुरक्षितपणे बाजारपेठेत पोहोचतील याची खात्री केली जाते जेणेकरून त्यांचे आर्थिक उत्पन्नही वाढू शकेल.

संपर्क माहिती

नवी दिल्ली:- 110049
दूरध्वनी क्रमांक:- ०११-२६४०६५४७
ईमेल आयडी:- (ईमेल संरक्षित)